Teknoloji firmaları, kendi sektörlerini dijitalleştirmeden büyüyemezler, dolayısıyla "açık bir ajandayla" değişimden yana taraf olmak zorundadırlar.
Biz de açıkça ve gururla belirtmek isteriz ki, EİDS süreçlerine en başından itibaren fikri çalışmalarla destek veren, dijital gayrimenkul pazarlama platformu REOS olmuştur. Uygulama hedeflerinin doğal destekleyicisi olarak, devletimizin ve kurumsallaşmayı hedefleyen sektör profesyonellerinin açık ve anlaşılır sebeplerle yanındadır.
EİDS Neydi?
Emlak danışmanlığı sektör profesyonellerinin takip ettiği üzere, Ticaret Bakanlığı tarafından ilan edildiği şekliyle EİDS uygulaması 1 Ocak 2025 itibariyle zorunlu şekliyle hayata geçecekti.
Bir gayrimenkul ilanı sadece mülk sahibi veya e-devlet üzerinden yetkilendirdiği yakınları tarafından veya TTBS havuzunda yer alan yetki belgeli emlak danışmanları tarafından verilebilecekti. Mesleki yetki belgesi sahibi olmayan yani TTBS havuzu içinde yer almayan ofisler ve ofislere bağlı kişilerin, "emlak danışmanı" sıfatıyla ilan portallarında ilan verilmesinin önüne geçilmiş olacaktı. Bu sayede yıllardır mücadele edilen ama portallar tarafında yetersiz kontrolü olan "kaçak emlakçı" ve "sahte ilan" karşısında en büyük gelişme sağlanmış olacaktı.
Ne Değişti?
11 Aralık 2024 itibariyle öğrendiğimiz şekliyle, EİDS'nin önce sadece kiralık gayrimenkul ilanlarında zorunlu olarak uygulamaya alınacağı ve satılık kategorisindeki ilanların şimdilik zorunlu olmayan haliyle devam edeceği açıklandı.
Sektörde Nasıl Algılandı?
Dün (12.12.2014) özellikle sosyal medyada pek çok paylaşım ve yorumlar gördük. Bizimle bizzat görüşerek fikir ve tepkilerini ileten sektör paydaşları da oldu. Bu iletişimlerde özet olarak 1 Ocak 2025'de devreye alınacak EİDS sürecinin sadece kiralıklarla sınırlandırılması ve satılık ilanlar için uygulamaya alınmasına dair net tarih verilmemesi nedeniyle; "EİDS'den tamamen vazgeçildiği" gibi bir algı oluştuğunu gözlemledik. Bu ön kabul ile birlikte, tekelci portal lobisinin yine sektöre üstün geldiği yorumları sosyal medyada paylaşıldı. Kendisini, ofisini, sektörünü geliştirmek isteyen, daha saygın ve güvenilir bir meslek algısı altında çalışarak kazanç elde etmek isteyen paydaşlar bu konuda en nazik söylemle "mutsuz olduğunu" ifade ettiler.
Aylardır bu konuda teknik ve yazılım odaklı çalışmalar ile sahada ve online eğitimler vererek süreci anlatan bir ekip olarak bizler de hem şaşırdık, hem de hayal kırıklığı yaşadık.
Gerçekte Durum Neymiş?
İlk duyum ve tepkilerin ardından bu konuda çeşitli görüşmelerimiz oldu. Hatta Ticaret Bakanlığı yetkilileri dahil, çeşitli STK yetkilileriyle de görüşmeye çalıştık. Anladığımız kadarıyla bazı stk temsilcilerinin, EİDS'nin bir süre daha ertelenmesini talep ettikleri konuşuluyordu. Hatta açıkça söylenmese de "portal lobisi" denebilecek bazı kişilerin sürecin komple iptali için manipülatif iletişimler yaptığı anlaşılmaktaydı.
Sektörde yaratılmak istenen "EİDS bitti" algısının tersine, EİDS uygulamasından vazgeçme veya komple ertelenme durumu olmadığını anladık. Tam tersine, Ticaret Bakanlığı tarafından kademeli de olsa en azından kiralık ilanlar için zorunlu uygulamaya geçişin başlatılması iradesinin ortaya konulduğunu gözlemledik. Ticaret Bakanlığı'nın, EİDS'ye kademeli geçiş için ilan ettiği bu karar sayesinde, kiralık ilanlarıyla sınırlı olsa dahi, en azından zorunlu süreç başlamış olacak. Özellikle enflasyonu tetikleyen ve tüketici mağduriyetleri yaratan önceliği sebebiyle, kiralık emlak kategorisindeki ilanlarda, zorunlu olarak EİDS uygulamaya alınmış olacak.
Satılık İlanları Kapsam Dışında mı Kalacak?
Yetkililerle yapılan görüşmelerde, EİDS'nin uygulanması hakkında bir taviz olmayacağı ve bir basın bülteniyle konudan bahsedileceği belirtilmişti. Ticaret Bakanlığı tarafından basına servis edilen ve Google aramalarında da bugün önümüze gelen haberleri sizler de arama yaptırarak pek çok farklı kaynaktan okuyabilirsiniz.
Karşılaştığımız örneklerden sadece birinde yer alan alt başlıkta durum belirtilmekte:
"UYGULAMA, SATILIK TAŞINMAZ İLANLARI İÇİN DE ZORUNLU HALE GETİRİLECEK"
Örnek - 13.12.2024 tarihli NTV haberi için tıklayınız...
Yukarıdaki örnek haberde de iletildiği üzere, bir süre sonra satılık kategorisi ilanlar da EİDS ekranlarına dahil edilecek. Geçiş sürecinde hem EİDS yazılımının teknik olarak daha oturmuş olması, hem bazı hukuki istisnaların netleşmesi ve hem de ekrandaki işlemlerin daha pratik hale getirilmesi bekleniyor.
Meslektaşları Gelişime Kapalı Bir Sektör Değişebilir Mi?
Unutmayalım ki ticareti yapılan bir ürün veya hizmet için "rakiplerinden farklılaşmak" bilimsel bir esastır. Müşterilerine hizmetin ne kadar gerekli olduğunu anlatan bir danışmanın kurduğu "Amerika'da herkesin bir gayrimenkul danışmanı var" söylemi kulağa çok güzel geliyor ama altında bir toplumun ticari yaşanmışlığı olmadan, o noktaya gelinmediği de bilinmeli. Sistemli çalışan, eğitimle, dijital pazarlamayla dönüşmeye ve değer yaratmaya çalışan sektör profesyonellerinin fark yaratması açısından EİDS süreçleri kıymetlidir ve genel olarak dijitalleşme vazgeçilmez bir konudur.
Kendisini hariç tutarak, değişimi başkalarından, devletten veya müşterisinden bekleyen bir meslektaş grubu her sektörün içinde vardır elbette. Ancak eğitim, dijitalleşme, hukuk kavramlarına uzak kişiler; sektöründeki dönüşümle sayesinde mesleki itibar ve yüksek kazanç hedefleyen diğer meslektaşlarının da önünü tıkamaktadır. Aynı zamanda sektörüne daha nitelikli ve eğitimli yeni girişimci adaylarının yönelmesini de engellemektedir. Mevcut girişimciler, yeni rakiplerin gelmesini önemsemeyebilir belki ama STK'lar ve özellikle de devletler duruma böyle bakamaz.
Meslek Odaları ve Emlak STK'larından Ne Bekleniyor?
Aşağıdaki gibi pek çok fayda nedeniyle, mesleğine katkı sunmayı hedefleyen değerli ve vizyoner STK yöneticilerinin, EİDS sürecine doğal olarak sahip çıkması beklenmektedir.
- Meslek odalarına kayıtlı olmayan yetkisiz kişilerin ilan vermesini engellemek,
- Yetki Belgeli (resmi kayıtlı) ofis ve danışman sayısını arttırmak,
- Sahte ilan kaynaklı dolandırıcılıkların önlenmesi,
- Vatandaşın mağdur edilmesini önlemek,
- Meslek itibarının ve ticari kazançların arttırılması,
- Ani fiyat değişimlerinin takibi ve enflasyonun artmasının engellenmesi,
vb hedefler, meslekte en çok eksikliği bulunan "güven" kelimesinin içinin doldurulmasına yardımcı olacaktır.
"Bazı" STK'lardan Ne Beklenmemeli?
Öncelikle, ailelerinden ayırdıkları kıymetli zamanlarını ve emeklerini katarak, sektöre karşılıksız hizmet veren çok değerli stk yöneticilerini tenzih ederiz...
Sektörün geleceğini ve gelişimini değil de, sadece belli bir kesimin çıkarlarını korumak, ülkemizin nitelikli iş gücü gerektiren yüksek ticari hedeflerine hizmet etmez. En başta eğitim olmak üzere, hukuk, kurumsallaşma, markalaşma, dijitalleşme, istatistik, veri analizi, değerleme, vergi bilinci, uluslararası yatırım ve işbirlikleri, tüketici hakları, veri taşıma, entegrasyon, sektörel standartlar, mesleki saygınlık ve itibar gibi çok kıymetli konu başlıkları hakkında bilgi ve vizyonu olmayanların, bu konularda yönlendirme yapmaları beklenmemeli.
Sizin de Benzer Düşünceleriniz Varsa, Ne Yapabilirsiniz?
"Nasılsa birileri halleder" diye düşünerek eylemsiz kalmak, çalışkanlığı başkalarından beklemek modern zamanlara dair hastalıklardan. Sosyal medyada sadece "Beğen" tuşuna basarak sorunların çözülmesi çok güzel olurdu elbette. Düşüncelerimizi ilgili kurumlara iletmek bir vatandaşlık görevidir ve eposta yazmak çok az vaktinizi alır.
EİDS sürecini destekleyen kısa bir teşekkür iletişimi bile, bu konuda çok emek vermiş Ticaret Bakanlığı yetkilileri açısından sizce de çok kıymetli olmaz mı? Bilgi için ticaretbakanligi@hs01.kep.tr ve eids@ticaret.gov.tr
İyi çalışmalar ve başarılar dilerim.
Saygılarımla,
Hüseyin Öztürk
huseyin.ozturk@re-os.com
Not:
Bu yazıda yer alan görüşlerin tümü şahsi düşüncelerimdir. Başka herhangi bir kurumu veya kişiyi bağlamaz. Hüseyin Öztürk
